Làn sóng người Bắc Hàn trốn chạy sang Hàn Quốc ngày càng tăng

 Ngày thứ Ba vừa qua, một binh sĩ Triều Tiên đã đào tẩu sang Hàn Quốc bằng cách đi bộ qua Ranh giới Quân sự (MDL) tại khu vực biên giới liên Triều được canh gác cẩn mật. Vụ việc xảy ra chỉ khoảng hai tuần sau khi một người Triều Tiên vượt qua biên giới biển tại cửa sông Hán ở bờ biển phía Tây.
 

 Trong những năm gần đây, nhiều người thuộc tầng lớp tinh hoa của Triều Tiên, bao gồm cả các nhà ngoại giao cấp cao công tác ở nước ngoài, cũng đã đào tẩu sang Hàn Quốc. Điển hình là vụ đào tẩu của ông Ri Il-gyu, người đã trốn từ Cuba sang Hàn Quốc vào tháng 11 năm ngoái.
 

 Các chuyên gia theo dõi tình hình Triều Tiên và những người đào tẩu hiện đang sống ở Hàn Quốc cho rằng các vụ đào tẩu này có thể phản ánh tình trạng kinh tế ngày càng khó khăn ở Triều Tiên, cùng với khát vọng tự do ngày càng lớn trong lòng người dân, khi họ có cơ hội tiếp cận thông tin từ thế giới bên ngoài.
 

 Họ cũng cho rằng các vụ đào tẩu gần đây, bao gồm của binh sĩ và cư dân, có thể đã bị ảnh hưởng bởi các cuộc phát sóng tuyên truyền và tờ rơi từ Hàn Quốc, cung cấp thông tin về thế giới bên ngoài và thực tế của chế độ Triều Tiên.
 

 Từ ngày 19 tháng 7, Hàn Quốc đã tiến hành mở loa tuyên truyền các nội dung chỉ trích Triều Tiên quy mô lớn thông qua các loa phóng thanh tại biên giới, phát tin tức và nhạc K-pop, nhằm đáp trả việc Triều Tiên liên tục thả bóng bay chứa rác thải.
 

 “Tôi tin rằng nhiều người Triều Tiên đang khát khao về một tương lai tươi sáng hơn. Nhiều người đào tẩu vì mong muốn tự do và lý do kinh tế,” ông Moon Seong-mook, Giám đốc Trung tâm Chiến lược Thống nhất tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc gia Hàn Quốc, cho biết. “Các cuộc phát sóng bằng loa phóng thanh đã chứng minh được hiệu quả trong việc thuyết phục người Triều Tiên đào tẩu bằng cách phơi bày thực tế về cuộc sống ở Hàn Quốc và về chính quyền Triều Tiên. Từ khi Kim Jong-un lên nắm quyền, ông ta đã quá chú tâm vào việc phát triển chương trình hạt nhân và tên lửa mà bỏ qua việc chăm lo cho người dân.”
 

 Theo một khảo sát của Quỹ Hana Hàn Quốc, một cơ quan thuộc Bộ Thống nhất, trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người đào tẩu từ Triều Tiên cho biết khao khát tự do là lý do chính khiến họ trốn thoát, vượt qua cả vấn đề thiếu lương thực.
 

 Ông Kim Seung-chul, Chủ tịch Đài Phát thanh Cải cách Triều Tiên, người đã đào tẩu từ Triều Tiên vào năm 1993, cho biết chính sách tiếp nhận người đào tẩu của Tổng thống Yoon Suk Yeol đã tạo nên những cảm xúc phức tạp trong lòng người dân Triều Tiên.
 

 “Hàn Quốc vừa kỷ niệm Ngày dành cho người đào tẩu Triều Tiên lần đầu tiên vào ngày 14 tháng 7, và bài phát biểu của Tổng thống Yoon dành cho 26 triệu công dân Triều Tiên đã tác động mạnh đến tâm lý của họ. Chiến dịch loa phóng thanh và các tờ rơi chống Triều Tiên cũng đã có hiệu quả trong việc tạo ra sự thay đổi,” ông Kim nói.
 

 Các yếu tố kinh tế - xã hội như khó khăn về kinh tế và sự đàn áp chính trị tiếp tục là nguyên nhân thúc đẩy người dân Triều Tiên bỏ trốn khỏi đất nước. Trong nửa đầu năm nay, số người Triều Tiên đào tẩu sang Hàn Quốc đã đạt 105 người, tăng nhẹ so với con số 99 người của năm trước.
 

 “Mặc dù Triều Tiên tuyên bố rằng nền kinh tế của họ đã phục hồi sau đại dịch, nhưng những khó khăn về kinh tế và sinh kế của người dân ngày càng trầm trọng. Kim Jong-un đã kêu gọi người dân đấu tranh chống lại chủ nghĩa phản xã hội mà không cung cấp đủ lương thực. Quân đội thậm chí còn được huy động để xây dựng các nhà máy tại các tỉnh như một phần trong chính sách phát triển nông thôn 20x10 của chế độ. Chắc chắn sự bất mãn đối với chế độ đàn áp đang gia tăng,” ông Hong Min, nghiên cứu viên cấp cao tại Viện Thống nhất Quốc gia Hàn Quốc, nhận định.
 

 Một xu hướng đáng chú ý khác là số lượng ngày càng tăng các vụ đào tẩu của các thành viên thuộc tầng lớp tinh hoa cầm quyền Triều Tiên. Vụ đào tẩu của ông Ri, người đã gây chú ý vào tháng trước, đặc biệt quan trọng vì ông là nhà ngoại giao cấp cao nhất của Triều Tiên đào tẩu sang Hàn Quốc kể từ năm 2016.

Ông Ri Il Gyu
 

 Số lượng người Triều Tiên có học vấn cao và làm các công việc chuyên môn đào tẩu sang Hàn Quốc đã tăng lên. Theo Bộ Thống nhất, trong năm 2023, khoảng 10 người Triều Tiên được xác định là thành viên của tầng lớp tinh hoa đã tái định cư tại Hàn Quốc, con số này cao hơn so với những năm trước. Một quan chức của Bộ cho biết sự gia tăng các vụ đào tẩu cấp cao này là do những khó khăn kinh tế liên quan đến đại dịch của Triều Tiên và nỗ lực của nước này nhằm thắt chặt kiểm soát nhà nước đối với người dân.
 

 Ông Ahn Chan-il, một người đào tẩu trở thành nhà nghiên cứu điều hành Viện Thế giới Nghiên cứu Triều Tiên, cho rằng sự gia tăng các vụ đào tẩu này cho thấy sự suy yếu của chế độ Kim Jong-un.
 

 “Điều này cho thấy rằng chế độ Kim Jong-un đang dần suy sụp và không còn hy vọng. Việc đối xử với tầng lớp tinh hoa cầm quyền đã ngày càng tệ đi, khiến họ mất niềm tin vào chế độ,” ông Ahn nói.
 

 Ông Ahn cũng cho biết thêm rằng người dân Triều Tiên hiện nay có thể dễ dàng tiếp cận thông tin từ thế giới bên ngoài hơn. “Hiện có khoảng 7 triệu người Triều Tiên sở hữu điện thoại di động, điều này giúp họ tiếp cận thông tin từ bên ngoài nhiều hơn. Sự bất mãn đang ngày càng gia tăng trong tầng lớp sinh viên và các nhà ngoại giao ở nước ngoài,” ông nói thêm.
 

 Ông Kim Seung-chul cũng cho biết việc thần thánh hóa Kim Jong-un đã không còn, đồng thời lưu ý rằng lãnh đạo Triều Tiên đang phải vật lộn để kiểm soát sự bất mãn của người dân trước những trận lũ lụt gần đây.
 

 “Kim Jong-un gần đây đã tuyên bố rằng hàng ngàn người bị ảnh hưởng bởi lũ lụt sẽ được chuyển đến Bình Nhưỡng cho đến khi nhà mới được xây dựng. Tuy nhiên, những hành động và lời nói của ông ta không thể xoa dịu được sự lo lắng và giận dữ mà người dân hiện đang trải qua. Điều này cho thấy sự suy giảm trong vị thế của ông ta như một nhà lãnh đạo duy nhất. Việc thần thánh hóa Kim Jong-un đã không còn nữa,” ông nói.
 

 Ông cũng giải thích rằng ngay cả các nhà ngoại giao Triều Tiên công tác ở nước ngoài cũng chỉ nhận mức lương dưới 1,000 USD mỗi tháng và thường phải kiếm thêm thu nhập bằng cách buôn bán rượu trên thị trường chợ đen. Ngoài ra, họ còn phải mua các hàng hóa xa xỉ để dùng làm quà hối lộ khi trở về nước.
 

 Các chuyên gia theo dõi tình hình Triều Tiên cho rằng làn sóng đào tẩu mới này sẽ tạo ra hiệu ứng domino, kích hoạt thêm nhiều vụ đào tẩu khác, từ đó làm suy yếu chế độ.
 

 “Kể từ cuối những năm 1990, đã có khoảng 34.000 người Triều Tiên đào tẩu sang Hàn Quốc. Tôi tin rằng số lượng người đào tẩu sẽ tiếp tục tăng, đặc biệt là trong số những người đã sống ở nước ngoài trong thời gian dài, vì họ dễ thực hiện điều đó hơn,” ông Ahn cho biết.
 

 Nhà lãnh đạo Triều Tiên đã ra lệnh xây dựng các bức tường biên giới mới và lắp đặt thêm mìn, nhưng những người đào tẩu có thể sẽ tìm cách vượt qua các biện pháp này, theo nhận định của các chuyên gia.
 

 “Việc Triều Tiên xây dựng các rào chắn chống tăng, tăng cường lính gác và lắp đặt mìn nhằm củng cố vị trí phòng thủ của nước này trước Hàn Quốc, chứ không hẳn là để ngăn chặn các vụ đào tẩu. Trang thiết bị quân sự của Triều Tiên đã lỗi thời, và họ đang xây dựng các rào chắn thủ công, do đó tiến độ rất chậm. Họ không đủ khả năng lắp đặt camera giám sát dọc biên giới, điều này sẽ tạo điều kiện cho người đào tẩu tiếp tục vượt qua,” ông Hong kết luận.